So sánh chi phí & thời gian: Hàng không vs Đường biển vs Đường sắt

1. Vì sao cần so sánh các phương thức vận tải quốc tế?

Khi doanh nghiệp muốn xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài, câu hỏi đầu tiên thường là: “Chọn vận chuyển bằng đường nào?”.

Mỗi phương thức vận tải (hàng không, đường biển, đường sắt) đều có ưu – nhược điểm riêng, đặc biệt là về chi phí và thời gian. Nếu chọn sai, doanh nghiệp có thể gặp:

• Chi phí vận chuyển quá cao, làm giảm lợi nhuận.

• Thời gian giao hàng chậm trễ, ảnh hưởng đến khách hàng.

• Không phù hợp với loại hàng hóa (ví dụ: hàng tươi sống cần nhanh, hàng cồng kềnh cần rẻ).

Vì vậy, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hàng không – đường biển – đường sắt là bước quan trọng trước khi quyết định.

2. Tổng quan về ba phương thức vận tải

2.1. Vận tải hàng không

• Đặc điểm: Sử dụng máy bay, chở hàng tại sân bay quốc tế.

• Ưu điểm: Nhanh nhất, an toàn cao, thích hợp cho hàng có giá trị lớn hoặc cần gấp.

• Nhược điểm: Chi phí cao, hạn chế khối lượng và kích thước.

2.2. Vận tải đường biển

• Đặc điểm: Sử dụng tàu container qua các cảng biển.

• Ưu điểm: Giá rẻ, chở được khối lượng lớn, đa dạng loại hàng.

• Nhược điểm: Thời gian lâu, phụ thuộc thời tiết, dễ trễ tàu.

2.3. Vận tải đường sắt

• Đặc điểm: Dùng tàu hỏa, chủ yếu giữa các nước có tuyến đường sắt xuyên biên giới (như Trung Quốc – châu Âu).

• Ưu điểm: Chi phí trung bình, thời gian nhanh hơn đường biển, ổn định.

• Nhược điểm: Hạn chế phạm vi (chỉ áp dụng cho các nước có kết nối đường sắt), không thích hợp cho hàng cần đi xuyên đại dương.

3. So sánh chi phí giữa ba phương thức

Chi phí vận tải phụ thuộc vào loại hàng, tuyến đường, mùa cao điểm… Tuy nhiên, có thể so sánh theo mức trung bình như sau:

3.1. Hàng không

• Cước tính theo trọng lượng hoặc thể tích (lấy cái nào cao hơn).

• Trung bình: 4 – 8 USD/kg.

• Ví dụ: Một kiện hàng 500 kg từ Việt Nam đi Mỹ có thể tốn 2.000 – 4.000 USD.

Phù hợp cho: điện tử, linh kiện, hàng giá trị cao, thời trang, hàng cần gấp.

3.2. Đường biển

• Cước tính theo container (20 feet hoặc 40 feet).

• Trung bình:

  • Container 20 feet: 2.000 – 3.000 USD từ Việt Nam đi Mỹ.

  • Container 40 feet: 3.000 – 4.500 USD.

• Nếu chia ra theo kg, chi phí chỉ khoảng 0.2 – 0.5 USD/kg, rẻ hơn hàng không nhiều lần.

Phù hợp cho: gạo, nông sản, đồ gỗ, hàng cồng kềnh, số lượng lớn.

3.3. Đường sắt

• Thường dùng cho tuyến Trung Quốc – châu Âu.

• Chi phí trung bình 2 – 4 USD/kg, thấp hơn hàng không nhưng cao hơn đường biển.

• Ví dụ: Một container 40 feet từ Trung Quốc đi Đức có giá khoảng 8.000 – 10.000 USD.

Phù hợp cho: hàng vừa và nhỏ, cần nhanh hơn biển nhưng rẻ hơn hàng không.

4. So sánh thời gian vận chuyển

4.1. Hàng không

• Nhanh nhất: 1 – 5 ngày, tùy tuyến bay.

• Ví dụ: Việt Nam → Mỹ: khoảng 2 – 3 ngày (bao gồm cả thủ tục).

4.2. Đường biển

• Chậm nhất: 15 – 40 ngày tùy khoảng cách.

• Ví dụ: Việt Nam → Mỹ bờ Tây: 18 – 25 ngày, → bờ Đông: 28 – 35 ngày.

4.3. Đường sắt

• Trung bình: 10 – 20 ngày (chủ yếu tuyến Trung Quốc – châu Âu).

• Ví dụ: Trung Quốc → Đức: khoảng 14 – 18 ngày.

5. Bảng so sánh chi tiết

6. Khi nào nên chọn phương thức nào?

6.1. Chọn hàng không khi:

• Hàng hóa có giá trị cao (điện thoại, máy tính, dược phẩm).

• Cần giao gấp (thời trang theo mùa, linh kiện thay thế khẩn cấp).

• Lô hàng nhỏ, trọng lượng thấp.

6.2. Chọn đường biển khi:

• Hàng nặng, số lượng lớn (gạo, gỗ, máy móc).

• Muốn tối ưu chi phí.

• Thời gian giao hàng không quá gấp.

6.3. Chọn đường sắt khi:

• Tuyến hàng nằm trong châu Á – châu Âu.

• Muốn cân bằng giữa chi phí & thời gian.

• Hàng vừa, không quá cồng kềnh, cần ổn định.

7. Một số lưu ý cho người mới bắt đầu

• Đừng chỉ nhìn giá: cần tính toàn bộ chi phí door-to-door (từ kho đến kho).

• Chuẩn bị giấy tờ xuất nhập khẩu: thiếu chứng từ có thể làm hàng bị giữ lại.

• Bảo hiểm hàng hóa: đặc biệt quan trọng với vận tải biển (rủi ro cao hơn).

• Theo dõi tình trạng vận chuyển: đa số hãng vận tải có hệ thống tracking online.

• Kết hợp đa phương thức (multimodal): ví dụ, vận chuyển hàng từ Việt Nam sang Mỹ bằng đường biển, sau đó dùng đường sắt hoặc xe tải nội địa để giao nhanh.

8. Kết luận

Mỗi phương thức vận tải đều có điểm mạnh và điểm yếu:

• Hàng không: nhanh, an toàn, nhưng đắt.

• Đường biển: rẻ, chở được nhiều, nhưng chậm.

• Đường sắt: trung gian, nhanh hơn biển, rẻ hơn hàng không, nhưng hạn chế phạm vi.

Nếu bạn là người mới, hãy bắt đầu bằng việc:

• Xác định ưu tiên của mình là gì (tiết kiệm chi phí hay giao hàng nhanh?).

• Tìm hiểu tuyến đường cụ thể (châu Á – Mỹ, hay châu Á – châu Âu).

• Tham khảo báo giá từ ít nhất 2 – 3 công ty logistics để so sánh.

Chọn đúng phương thức sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn giữ uy tín với khách hàng.

XEM THÊM

Vận chuyển sách vở cho du học sinh từ Đồng Tháp đi châu Âu

Dịch vụ gửi thực phẩm khô đi Mỹ uy tín