Xu hướng hội nhập và phát triển dịch vụ logistics trong ASEAN 

ASEAN (Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á) đang nhanh chóng trở thành một trung tâm logistics chiến lược toàn cầu. Với vị trí địa lý thuận lợi và sự hội nhập ngày càng sâu rộng, khu vực này đang chứng kiến nhiều xu hướng nổi bật trong phát triển logistics. Bài viết này sẽ giúp người mới nắm rõ xu hướng chính hiện nay theo cách dễ hiểu nhất.

1. Kết nối hạ tầng và xóa bỏ rào cản biên giới

a. Master Plan on ASEAN Connectivity 2025 (MPAC 2025)

ASEAN đã thông qua bản kế hoạch 10 năm về kết nối khu vực — MPAC 2025 — hướng tới mô hình logistics liền mạch trong toàn khối. Kế hoạch tập trung vào: hạ tầng bền vững, đổi mới số, logistics thông suốt, tối ưu quy định, và di chuyển dễ dàng giữa các quốc gia. Mục tiêu lớn của logistics là giảm chi phí chuỗi cung ứng và tăng tốc độ, độ tin cậy trong lưu chuyển hàng hóa.

b. ASEAN Smart Logistics Network (ASLN)

ASLN là sáng kiến phát triển hạ tầng logistics thông minh, tiên tiến, góp phần hiện thực hóa MPAC. Hai dự án tiêu biểu:

• Trung tâm ICD “Super Port” tại Vĩnh Phúc (Việt Nam) kết nối đường sắt, đường bộ, và cảng hàng không.

• Phnom Penh Logistics Complex (Campuchia) cũng do đối tác Singapore và YCH Group xây dựng, thiết kế theo mô hình “SuperPort”

c. Mạng lưới đường cao tốc, rail và cửa khẩu chung

ASEAN triển khai hệ thống ASEAN Single Window để liên thông chứng từ hải quan và C/O giữa các quốc gia, góp phần rút ngắn thủ tục và giảm chi phí. Bên cạnh đó, mạng lưới đường cao tốc (ASEAN Highway Network) và tuyến đường sắt Singapore–Kunming được phát triển để kết nối các cảng và trung tâm logistics.

d. ASEAN Express – Tuyến tàu hàng liên quốc gia

Dịch vụ ASEAN Express được khai trương năm 2024, kết nối Malaysia – Thái Lan – Lào và đến Trung Quốc (trong đó có Chongqing), rút ngắn thời gian vận chuyển từ vài tuần xuống chỉ trong khoảng 2 tuần

2. Hội nhập kinh tế và mở rộng chuỗi cung ứng

a. Kế hoạch chiến lược ASEAN 2025

ASEAN vừa công bố kế hoạch 5 năm chiến lược nhằm tăng cường hội nhập kinh tế toàn khối, với mục tiêu trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2045. Nội dung bao gồm: chuẩn hóa thương mại, kết nối tài chính, tự do lưu chuyển lao động và doanh nghiệp, và phát triển chuỗi cung ứng – logistics bền vững.

b. Hiệp định thương mại ASEAN – Trung Quốc phiên bản 3.0

Thương lượng đã hoàn tất hiệp định FTA phiên bản 3.0 giữa ASEAN và Trung Quốc, mở rộng sang các lĩnh vực kỹ thuật số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng. Hiệp định dự kiến được ký kết trước cuối năm 2025

3. Chuyển đổi số – Giải pháp then chốt

a. Số hóa cảng và hải quan

ASEAN đang đẩy mạnh digital hóa trong logistics, từ cảng, hải quan đến quy trình vận tải. Malaysia từng nhấn mạnh tầm quan trọng của chia sẻ thông tin và số hóa hải quan để nâng cao năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tập trung đầu tư vào chuyển đổi số trong logistics theo định hướng chương trình quốc gia đến 2025, nhằm cắt giảm chi phí vận hành.

b. Công nghệ tối ưu chuỗi cung ứng xanh

Các doanh nghiệp logistics ASEAN liên tục ứng dụng công nghệ hiện đại như AI, blockchain, IoT để tối ưu hóa vận hành, nâng cao minh bạch và hiệu quả chuỗi cung ứng.

4. Xu hướng logistics xanh – Bền vững và thân thiện môi trường

ASEAN đang theo đuổi logistics xanh như một yếu tố không thể thiếu:

• Ở Việt Nam, ngành logistics tăng trưởng khoảng 13–15%/năm, được xếp thứ 4 ASEAN về hiệu quả (LPI).

• Tuy nhiên, ngành này là nguồn phát thải lớn – đóng góp đến 11% tổng lượng CO₂ toàn cầu nếu xét cả hàng hóa và lưu kho.

• Nhiều quốc gia như Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam đều đã có những chương trình chuyển đổi số và green logistics rõ nét.

• Tại diễn đàn ASEAN Ports & Logistics 2025, Cảng quốc tế Long An đã chia sẻ các giải pháp giảm phát thải, phát triển cảng xanh, kết nối bền vững với các hoạt động quốc tế.

5. Tóm tắt theo phong cách dễ nhớ

6. Tại sao người mới nên lưu ý những xu hướng này?

1. Thực tế đang diễn ra: Logistics ASEAN không còn là vấn đề tương lai – nó đang được triển khai từng bước.

2. Cơ hội nghề nghiệp và đầu tư: Hiểu rõ xu hướng giúp người mới tiếp cận đầu tư, công việc liên quan như quản lý chuỗi cung ứng, logistics, số hóa…

3. Trách nhiệm và xu hướng toàn cầu: Logistics xanh không chỉ là lựa chọn, mà đang dần trở thành bắt buộc.

Kết luận

ASEAN đang ngày một hội nhập sâu trong dịch vụ logistics qua các trụ cột: hạ tầng kết nối, hội nhập kinh tế, chuyển đổi số, và logistics xanh. Mọi bước đi đều hướng đến mục tiêu: logistics tốc độ – tiết kiệm – bền vững.

Hướng dẫn đóng gói hàng dễ vỡ với bao bì compostable

Gửi sản phẩm handmade từ dừa đi Canada – Hướng dẫn cho người mới

Gửi bánh kẹo homemade đi Mỹ – Cần đóng gói và dán nhãn như thế nào?